Engelli bireylerin yaşamlarını kolaylaştırmak ve onlara toplumsal hayata aktif olarak katılım sağlamak büyük önem taşımaktadır. Özellikle görme engelli bireylerin erişilebilirliği için geliştirilen tasarımlar, görme engellilere yönelik yapılan çalışmalar ile toplumsal hayata aktif katılımlarını artırmak amacıyladır.
Görme engelli bireylerin günlük yaşamlarında karşılaştığı birçok zorluk için erişilebilir yüzeylerin tasarımı büyük önem taşımaktadır. Yüzeylerde kullanılabilir kabartmalı desenler, görme engellilerin dokunsal yönlendirme sistemleri ile kolaylıkla hareket etmelerini sağlar. Ayrıca, dokunma ve sesli kullanılabilir işaretlerin uygulanması da, görme engelli bireylerin çevrelerindeki nesneleri tanımalarına ve kullanmalarına yardımcı olur.
Görme engelli bireylerin mobil okuyucu uygulamaları, onların dijital dünyada daha rahat hareket etmelerini sağlar. Mobil uygulamalarda etkili sesli yönlendirme sistemlerinin kullanımı, görme engelli bireylerin mobil platformlarda da kolaylıkla erişebilmelerini sağlar. Aynı zamanda, dokunarak kullanılabilir mobil uygulama özelliklerinin geliştirilmesi, görme engelli bireylerin mobil uygulamalarda da aktif bir şekilde yer almalarını sağlar. Görme Engelli Bireyler İçin Genel Erişilebilirlik Önerileri Engellilerin kullanılabilir erişim yolları ve uygulamaları, toplumsal dahil olmalarını sağlamak için büyük önem taşımaktadır. Görme engellilerin özellikle gereksinim duyduğu erişilebilirlik standartları, herkes tarafından kullanılabilir erişilebilirlik uygulamalarının geliştirilmesiyle göz önünde bulundurulmalıdır. Herkesin, engelli bireylerin ihtiyaçlarına uygun tasarımlarla aktif bir şekilde katılım göstermesi, toplumsal dayanışmada önemli bir rol oynar.
Web site erişilebilirliğinin daha kolay uygulanabilmesi ve herhangi bir web sitesinin erişilebilir olup olmadığının daha kolay anlaşılabilmesi için bazı standartlar belirlenmiştir. Buna ek olarak bazı ülkeler, web erişilebilirliğini yasal olarak zorunlu kılmakta ve yasal gereklilikleri sağlamayan web site sahiplerine çeşitli yaptırımlar uygulamaktadır. Öte yandan devletler, bu tip çalışmaları çoğunlukla sosyal sorumluluk bilincinin bir parçası olarak görür ve destekler. Yasal gerekliliklerin sağlanıp sağlanmadığı, çoğunlukla WCAG 2.1’e göre belirlenen, ülkelerin oluşturduğu erişilebilirlik standartlarına göre tespit edilir. Şimdi bu konuda yasal düzenlemelerin genellikle temelini oluşturan standarttan ve yasal gereksinimlerden biraz bahsedelim. Bunlar, uluslararası ölçekte web erişilebilirliğine neden dikkat etmeniz gerektiğini anlamanızı sağlayacaktır.
WCAG (Web Content Accessibility Guidelines – Web İçeriği Erişilebilirliği Yönergeleri), web sitelerinin nasıl erişilebilir olacağını detaylıca açıklayan Dünyadaki en kapsamlı uygulamadır. WCAG, W3 platformu tarafından geliştirilmektedir. WCAG ilk yayınlandığı 1999 yılından bu yana web sitelerinin erişilebilirliği konusunda önemli çözümler belirlemiştir. Sürekli olarak geliştirilme süreci devam eden WCAG, WCAG 2.1 ile bazı önemli iyileştirmeleri yönergelere dahil etmiştir.
Web İçeriği Erişilebilirlik Yönergeleri (WCAG) 2.1, Web içeriğini daha erişilebilir kılmak için çok çeşitli önerileri kapsar. Bunlar bir web sitesinin az gören veya görme engelli, işitme engelli, konuşma engelli ve ışığa duyarlılık gibi hassasiyetleri olan kişiler için bir web sitesinin nasıl yapılandırılması gerektiğini içerir. WCAG 2.1 yönergeleri masaüstü, dizüstü ve mobil cihazlarda web içeriklerinin erişilebilirliğini temel alarak oluşturulmuş bir standarttır.
Eğer web siteniz WCAG 2.1 standartlarına tam olarak uygun olursa, sadece görme engelli bireyler için değil, tüm engelli bireyler için web siteniz daha erişilebilir hale gelmiş olur.
Ayrıca WCAG 2.1 ile belirlenen standartlara ek olarak W3, bu talimatların nasıl uygulanması gerektiğine ilişkin kuralları içeren WIEK 2.0’ı (Web İçeriği Erişilebilirlik Rehber Kuralları) 2008 yılında yayınlamıştır. Hem WCAG hem de WIEK dokümanları, bir web sitesinin erişilebilirliğinin nasıl olacağına ilişkin ihtiyaç duyulan her ayrıntıyı içermektedir.
Dijital (Web) erişilebilirlik, internet üzerindeki içeriklerin ve platformların kullanıcılar için engelsiz bir şekilde erişilebilir olması anlamına gelir. Bu da, özellikle görme engelliler ve diğer engelli bireyler için önemli bir konudur. Dijital erişilebilirlik standartlarına uygun bir şekilde geliştirilmiş web siteleri, mobil uygulamalar ve diğer dijital platformlar, herkesin bilgiye ve iletişime eşit şekilde erişebilmesini sağlar. Görme engelli bireyler için erişilebilirlik, onların dijital dünyada da aktif bir şekilde yer almasını sağlayarak yaşam kalitesinin artmasına yardımcı olur. Bu konuda yapılan çözümler, metin tabanlı içerikler, sesli komut destekli teknolojiler gibi özellikler sayesinde web kullanımını kolaylaştırır ve engelli bireylerin dijital dünyada aktif rol almasını sağlar. Bu sayede herkesin katılımı ve erişimi sağlanarak toplumsal yaşamın daha kapsayıcı olmasına yardımcı olunur.
Eğitim ve istihdam erişilebilirliği, görme engelli veya az gören bireyler için oldukça önemlidir. Bu bireylerin eğitim alabilmesi ve istihdam olanaklarından yararlanabilmesi için çeşitli düzenlemeler ve destekler gerekmektedir. Öncelikle eğitim kurumlarının, özellikle de üniversitelerin, engelli öğrencilere uygun hale getirilmesi önemlidir. Bunun için braille alfabesi gibi alternatif iletişim ve öğrenme yöntemlerine olanak sağlanmalıdır. Ayrıca iş dünyasında da engelli bireylerin istihdam edilebilmesi için iş yerlerinin erişilebilirliği artırılmalı ve engellilere yönelik destek programları uygulanmalıdır. Eğitim ve istihdam erişilebilirliği sağlandığında, görme engelli veya az gören bireylerin topluma daha kolay entegre olabilmeleri ve potansiyellerini tam anlamıyla kullanabilmeleri mümkün olacaktır. Bu sayede toplumun her kesimi iş gücüne katılabilecek ve kendi kendine yeterli olabilecektir.
